Ratunku, policja! Czyli do kogo się zgłosić gdy potrzebujemy pomocy.

Dlaczego w Hiszpanii nie ma „normalnej” policji?

Czy to będąc na wakacjach w Hiszpanii, czy też mieszkając w niej na stałe, nie sposób nie zauważyć, że służby porządkowe są tutaj wyjątkowo... zróżnicowane.

Nietrudno natknąć się na oznakowane samochody Policia Nacional, Guardia Civil, Policia Local, Guardia Urbana, Mozos de Escuadra (Mossos d'Esquadra), Ertzaintza, Policia Foral...

Przy takiej mnogości służb mundurowych można się pogubić kto jest za co odpowiedzialny i do kogo w jakiej sprawie możemy się zwrócić!

Złożoność systemu służb bezpieczeństwa działających na terenie Hiszpanii  jest wypadkową zdecentralizowanego systemu władzy państwowej. Dawniej istniały dwie formacje o zasięgu krajowym (Policia Nacional i Guardia Civil) i jedno o zasięgu lokalnym (Policia Local). W wyniku polityki ustępstw rządu wobec nacjonalistycznych dążeń Wspólnot Autonomicznych, zostały stworzone oddziały policji autonomicznych, którym z biegiem czasu powierzano coraz większy zakres obowiązków i uprawnień.

Funkcje konkretnej formacji zależą od kompetencji nadanych jej przez państwo na danym obszarze. Oznacza to, iż za niektóre sprawy w zależności od Wspólnoty Autonomicznej może odpowiadać inna jednostka.

Ze względu na zasięg terytorialny podział wygląda następująco:

Policja o zasięgu krajowym –Policia Nacional i Guardia Civil.

Główną funkcją obu formacji jest ochrona bezpieczeństwa obywateli, dbanie o zachowanie porządku publicznego oraz wypełnianie zadań powierzonych im na wyłączność przez rząd centralny Hiszpanii. Zajmują się zwalczaniem przestępczości (również tej zorganizowanej), oraz polityką antynarkotykową.

Cuerpo Nacional de Policia (w skrócie Policia Nacional) - podlega Ministerstwu Spraw Wewnętrznych. Operuje głównie na terenie miast. Odpowiada między innymi za:

- wydawanie dowodów osobistych i paszportów,

- legalizacją pobytu imigrantów, wydawanie pozwoleń na pobyt, dokumentów N.I.E. itp.

Guardia Civil (Żandarmeria wojskowa) - podlega Ministerstwu Spraw Wewnętrznych. Operuje głównie w mniejszych miastach i terenach wiejskich. Odpowiada między innymi za:

- wydawanie pozwoleń na broń i użycie ładunków wybuchowych

- ochronę środowiska przyrodniczego (przeciwdziałanie zagrożeniom),

- kontrole towarów podlegających specjalnemu opodatkowaniu (napoje alkoholowe, tytoń), walka z przemytem,

- kontrole drogowe, w tym również zabezpieczanie miejsc i badanie przyczyn wypadków w ruchu lądowym (w niektórych Wspólnotach Autonomicznych np. w Katalonii czy Kraju Basków czynności drogowe wykonuje policja o zasięgu regionalnym).

 

Policja o zasięgu regionalnym – Policia Autonómica - funkcjonująca na terenie konkretnej Wspólnoty Autonomicznej. W zależności od miejsca występowania przyjmuje różne nazwy  i tak na terytorium Wspólnoty Autonomicznej Katalonii mamy Mozos de Escuadra (Mossos d'Esquadra), w Kraju Basków - Ertzaintza, w Wspólnocie Autonomicznej Nawarry - Policia Foral. Kompetencje Policia Autonómica zależą od Wspólnoty Autonomicznej i warunków, które zostały wynegocjowane z rządem centralnym. Np. w Katalonii Mozos de Escuadra przejęły większość funkcji Guardii Civil- ochronę bezpieczeństwa ludności oraz nadzór nad ruchem drogowym.

Policja o zasięgu lokalnym (Policia Local, Policia Municipal, Guardia Urbana), działa na terenie konkretnego miasta bądź miejscowości i jest jednostką pomocniczą dla służb wymienionych powyżej. Funkcjonariusze zatrudniani są przez samorządy lokalne. Oprócz czynności związanych z utrzymaniem porządku publicznego zajmują się również:

- kontrolami na drogach wewnętrznych danej miejscowości (w tym wystawianiem mandatów za parkowanie),

- przeprowadzaniem kontroli pozwoleń na budowę,

- sprawdzaniem lokali pod kątem spełnienia wymaganych norm i przepisów bezpieczeństwa dla prowadzenia działalności gospodarczej, i

-ogólnie pojętymi mniejszymi wykroczeniami.

Powyższa charakterystyka nie oddaje złożoności kompetencji poszczególnych służb.

Często funkcje poszczególnych jednostek zachodzą na siebie bądź są ściśle ze sobą połączone i tak np. Guardia Civil odpowiada za ochronę granic morskich przed  nielegalnymi imigrantami, natomiast gdy imigranci znajdą się już na terenie Hiszpanii kompetencje sprawdzenia ich statusu, decyzji o ekstradycji, udzielenia pozwolenia na pobyt, azylu badź deportacji- należy już do Policia Nacional. 

Pamiętajcie, jeśli dzieje się coś złego, a nie wiecie gdzie dzwonić, wybierzcie numer alarmowy 112. Tam, po wysłuchaniu Was, sprawa zostanie skierowana do właściwych służb.